Het Bajesverhaal van een van de spectaculairste ontsnappingen uit de boekenserie Veenhuizen is door de bekende striptekenaar Wouter Winter (2W Comics) uit Groningen uitgebeeld in stripvorm en samen maakten we er een spannend stripverhaal van in het julinummer 2022 van het stripblad MAXIX. (Clemens van den Brink, Auteur “Bajesverhalen Veenhuizen”(264 blz) “De Geheimen van BajesDorp “Veenhuizen 1818-2018 (345 blz.) en “Veenhuizen van onder de Pet” (254 blz.)

Ontsnapping met fiets uit BajesDorp Veenhuizen

Het belooft een regenachtige zomerdag te worden. Het is stil om 4.00 uur op de slaapzaal van de gevangenis Esserheem in Veenhuizen, waar ca. 50 gevangenen in hun stalen kooien liggen te slapen. Even later breekt  een van hen geruisloos het slot van zijn stalen kooi open en verdwijnt onopgemerkt via het hekwerk en de gracht, die rond de gevangenis ligt. Als hij die is overgezwommen, ziet hij even later bij een van de bewakerswoningen een onbeheerde fiets staan. Het wordt al wat licht als hij een shirt en een broek van een waslijn pakt en zich achter een heg verkleedt. Daarna verstopt hij zijn gevangenisplunje onder een grote coniferen-haag. Als burger vermomd fietst hij rustig, zo onopvallend mogelijk langs de Kolonievaart  richting Assen.  Zijn plan is, om daar zo snel mogelijk op de trein te stappen, zijn vrijheid tegemoet. Maar………

Slaapkooi leeg

Het wordt 6 uur op de slaapzaal van de gevangenis en het is tijd voor iedere gevangene om van de slaapzak en uit de kooi te komen. De dienstdoende zaalopziener die de mannen een voor een moet ontsluiten, ziet in een oogopslag de lege kooi als hij de zaal binnenkomt. Hij slaat onmiddellijk alarm en de Gestichtswacht (GeWa) wordt ingeschakeld om de deserteur zo snel mogelijk in te rekenen. Onder leiding van commandant ‘De Zwarte’ en zijn dienstdoende brigadier worden diverse GeWa’s op brommers en met auto’s naar strategische punten rondom Veenhuizen gestuurd. Zo zijn binnen de kortste keren alle belangrijke kruispunten van toegangswegen bewaakt om de vluchteling weer te arresteren.

Onraad op weg naar Assen 

Het regent. Inmiddels heeft de deserteur zo’n 8 kilometer gefietst als hij de schrik van zijn leven krijgt. Hij ziet in de verte op het eind van de weg iets bewegen en vaag ziet hij bij het kruispunt Huis ter Heide een busje staan: “Bewaking? Nu ben ik de Sjaak,” denkt hij. “Ze hebben me misschien al in het vizier! Maar hoe kom ik hier in vredesnaam uit?” Hij maant zichzelf tot kalmte,  denkt na en besluit: “Weet je wat? Ik laat mijn voorband leeglopen. Dan heb ik een kans.” Hij stapt af, schroeft het ventiel los en loopt behoedzaam verder met de fiets aan de hand naar het kruispunt.

“Wij zijn geen fietsenmakers”

Het regent pijpenstelen. Twee leden van de Gestichtswacht, een brigadier (met 3 strepen) en een Gestichtswachter (2 strepen) zitten zich inmiddels al anderhalf uur stierlijk te vervelen in hun dienstbusje bij de t-splitsing Huis ter Heide.  Laatstgenoemde wil met dit slechte weer  het liefst in het busje blijven  zitten. Hij vraagt zijn meerdere: “We kunnen toch gewoon blijven zitten, Brigges? Hoe lang moeten we hier nog blijven?”  De brigadier pikt deze houding niet en bitst hem toe: “Wat een vraag, Sjon! Je weet toch dat de opdracht van ‘De Zwarte’ is:  Tot die boef gevangen is natuurlijk! Kom uit de bus en opletten jij, Kloothommel!” Het is inmiddels droog geworden als ze in de verte iemand aan zien komen met een fiets aan de hand. Bij de GeWa’s aangekomen groet dezee vriendelijk en zegt:  Goede morgen heren! Ik heb een lekke voorband. Hebben jullie toevallig bandenreparatie bij je in het busje?” Nou, dat was niet bepaald de opdracht van De Zwarte, dus zegt een van de Brigadier:  “Nee, we zijn geen fietsenmakers, maar zie je die boerderij? Daar  kunnen ze je vast wel helpen aan bandenlapperij”. Kalm  en belangstellend vraagt de deserteur: “Dank voor de tip, dat ga ik doen,  maar waarvoor staan jullie hier eigenlijk?” De beide GeWa’s vertellen hem dat er uit de gevangenis Esserheem een gevangene is ontsnapt. “Die zou hier langs kunnen komen, maar wacht niet op ons, die is er natuurlijk  al lang vandoor, ” zegt de brigadier. Na beide mannen nog een goede wacht gewenst te hebben, loopt de man met de fiets aan de hand naar de boerderij. Daar vraagt hij de vriendelijke boer om een fietspomp en pompt zijn voorband op. Even later vervolgt hij fluitend zijn reis naar Assen, waar hij als ‘vrij man’ op de trein stapt en in het niets verdwijnt…….Drie uren daarna wordt de GeWa-actie door Majoor  ‘De Zwarte’ afgeblazen en worden alle GeWa’s opgeroepen, naar de kazerne in Veenhuizen terug te keren. Deze actie is mislukt maar waarom? Daar werd nog dagenlang over nagepraat….Het werd na onderzoek pas veel later duidelijk, wat hier gebeurd was.  En de deserteur? Die fortuinlijke fietser hebben ze in Veenhuizen nooit meer teruggezien…

(Er zijn in die tijd veel ontsnappingspogingen geweest in Veenhuizen. De deserteurs waren hun bewaking vaak een stapje voor, maar meestal werden ze achterhaald door de GeWa met of zonder speurhonden).

Het stripverhaal hiervan vindt u in het julinummer 2022 van MAXIX (Uitgegeven in NL en BE)