Geplaatst op Geef een reactie

“Oompie Koerier” en de Etherpiraten

Oompie Koerier en de Etherpiraten 

Allereerst even een mededeling voor mijn lezers: ik ben weer gaan zoeken naar nieuwe Bajesverhalen Veenhuizen, maar dat levert nog enige vertraging op. Daarom nu een verhaal over de gevangenis Bankenbosch waar in de jaren ‘60-80 van de vorige eeuw ook veel Etherpiraten hun straf uitzaten.

Na de oprichting van de Mij. van Weldadigheid in 1818 kwamen er vanaf 1823 hoofdzakelijk arme gezinnen, eeuwen, wezen, alcoholisten  en zwervers naar Veenhuizen. Later in de 19e eeuw werden er steeds meer kort gestrafte gevangenen gedetineerd zoals smokkelaars, dieven en inbrekers. In de 20e eeuw , de eeuw van de industriële revolutie veranderde de samenstelling van de oorspronkelijke werkinrichting in een strafinrichting met steeds meer zwaar gestrafte tot levenslang veroordeelde gevangenen.

De Radiopiraten

Sinds de komst van de radio was het een sport om met een geheime zender een bepaald publiek te trekken. Dat gebeurde in de jaren ’50 -‘80 hoofdzakelijk door populaire muziek uit te zenden met nummers uit die tijd zoals ‘Blonde Greetje uit de polder’, ‘Geef mij maar Amsterdam’ , ‘Een Pikketanissie’ en meer van deze Nederlandse levensliedjes. Op zondagmorgen werd er veel naar geluisterd. De etherpiraten moesten wel steeds van frequentie wisselen om opsporing te voorkomen. Het was strafbaar en de PTT kreeg apparatuur die kon peilen, waar vandaan uitgezonden werd.
Op grond daarvan werd er een inval gedaan, de apparatuur in beslag genomen en de daders gestraft. Dat waren over het algemeen mannen. Die kwamen meestal voor een maand of drie in Veenhuizen en werden ingedeeld bij de kort gestraften in Bankenbosch.

Opsporingsambtenaar 

Het was een groep die daar met enige regelmaat terecht kwam, want de etherpiraten konden het niet laten. Ze beschikten veelal over zelfgebouwde zenders, een mengpaneel en platenspelers, waarmee ze muziek uitzonden op de middengolf en later op de drie meterband de z.g. FM. Dit was echter streng verboden en er werd dan ook actief door de PTT gejaagd op deze radiopiraten. De meesten waren liefhebbers van het Nederlandse lied en vooral de smartlappen werden ‘grijs’ gedraaid. Ze waren bang om gepakt te worden door de opsporingsambtenaar, die ze ‘Meneer van de Werff’ noemden. Dat was een man die werkzaam was bij de politie met een grote liefde voor het jagen op etherpiraten. Hij deed er alles aan om het de radiopiraat onmogelijk te maken, uit te zenden. Veel illegale zenders zijn door hem gepakt. Om aan de politie te ontkomen verdwenen de piraten regelmatig voor een bepaalde tijd uit de lucht, om daarna weer op te duiken op een andere golflengte en vanaf een andere locatie.

Barteld Grofsmit, alias ‘Oompie Koerier’

werd in totaal 33 keer uit de lucht gehaald door de RCD. Hij woonde in Zuidbroek en heeft veel regionale artiesten groot gemaakt met zijn illegale zender. Hij kreeg vooral landelijke bekendheid omdat hij zelf de liedjes schreef en zong. Ze gingen veelal over zijn grote hobby als etherpiraat, maar hij schreef en zong ook liedjes over Bankenbosch. Landelijke bekendheid kreeg hij met het liedje ‘In Bankenbosch’. Dat hij het niet altijd naar de zin had, bleek uit “Eenzaam zijn de nachten in de cel”. Oompie Koerier kreeg regelmatig bezoek van ‘Meneer van de Werff’ een fanatieke man die met de wet in de hand de radio uitzendingen probeerde te stoppen. Het is een aantal keren voorgekomen dat Oompie Koerier met zender en al het bos of het weiland invluchtte met de opsporingsambtenaar achter zich aan. Er zijn meerdere liedjes geschreven over Veenhuizen. ‘Het Sneeuwbaltrio’ kwam met ‘Veenhuizen radio’ en ‘Piraten Paultje’ schreef het liedje ‘Ik zie je wel in Veenhuizen’. Deze liedjes werden grijs gedraaid op bijna alle illegale radiostations. Daardoor kreeg BajesDorp Veenhuizen een grote bekendheid in heel Nederland. Opsporingsambtenaar Van de Werff heeft veel van deze mannen in Bankenbosch doen belanden. Barteld Grofsmit was als ‘Oompie Koerier’ meer dan 21 jaar lang etherpiraat en met regelmatige tussenpozen heeft hij in totaal ca. 3,5 jaar in Bankenbosch gezeten. Hij beschikte over een groot uithoudingsvermogen. De rechter waarschuwde vaak voor de volgende keer met nog eens 4 weken gevangenisstraf, maar elke keer overtrad hij de regels en kwam hij terug. Het grote aantal boetes heeft hem veel geld gekost. Er werd meestal ook een dwangsom opgelegd. Die kon oplopen van 1200 tot 68.000 gulden. Dat gebeurde o.a. bij Radio Bloemfontein.
Veel geheime zenders stopten met het uitzenden, zoals ook b.v. Cor Hitzerd die, evenals Oompie Koerier, ca. 20 jaar een fanatieke etherpiraat was. Hij stopte ermee met pijn in het hart toen de grond te heet werd onder zijn voeten. …

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *