Veenhuizen is sinds mensenheugenis een dorp geweest waar eigen initiatief zoals zelfstandig ondernemen nooit welkom was, ja zelfs verboden was. Dat klinkt natuurlijk vreemd, vooral als je bedenkt, dat bijna alle beroepen wel degelijk vertegenwoordigd waren in Veenhuizen. Ze werden echter niet uitgeoefend door zelfstandige ondernemers, maar veelal door aan lager wal geraakte mannen, die verplicht of vrijwillig opgenomen werden. Later werd, vanwege veranderde omstandigheden, het werk steeds meer gedaan door veroordeelde misdadigers. Het was een dorp dat eigenlijk geïsoleerd was van de buitenwereld. Het was een dorp met gevangenen en ambtenaren en de bordjes met artikel 461 Wetboek van Strafrecht vertelden je, dat het dorp en wijde omgeving verboden terrein was.
Vanaf de periode dat de grote heidevelden in Drenthe ontgonnen werden in de 19de en 20ste eeuw tot enige tientallen jaren geleden, is dat eigenlijk steeds zo gebleven. Het is al die tijd de bedoeling geweest dat Veenhuizen zo veel mogelijk zelfvoorzienend zou worden. Om dit te bereiken zou alles door de eigen bevolking gedaan moeten worden en omdat het dorp alleen ambtenaren en gevangenen kende, waren dit de aangewezen personen om het ten uitvoer te brengen.
Het werk, dat dit met zich meebracht, moest door de gedetineerden zelf worden gedaan en het toezicht hierop was voor de ambtenaren.
Het vestigen van zelfstandige bedrijven of bedrijfjes werd, zoals gezegd, niet toegestaan. Er waren dus ook weinig kansrijke particuliere initiatieven, die tot wasdom konden komen. Ja, er waren twee kruideniers voor de dagelijkse levensbehoeften van de ambtenaren. Verdere initiatieven werden tegengehouden door de ambtenarij, die bepaalde wat er door wie moest gebeuren. Je kunt het je bijna niet voorstellen, dat zoiets ook nog functioneerde, en toch……..het kon allemaal en het gebeurde allemaal in Veenhuizen!
