Het was in de jaren ’60-‘70. De gevangenis Esserheem in Veenhuizen was in die tijd nou niet bepaald een eerste klas hotel. De gevangenen sliepen nog in enge stalen kooien, waar ze zich nauwelijks in konden verroeren met ca. 50 mannen op een zaal.
Daarbij moesten de meesten dagelijks zwaar werken op het land, in de fabrieken of in de tuinen van de ambtenaren. Het was ook niet zo vreemd dat sommige gedetineerden liever “ziek thuis” bleven dan aan het werk te gaan.
Geregeld meldde zich iemand ziek, maar of iemand echt ziek was of simuleerde, was door de bewakers vaak moeilijk te beoordelen….
Paniekaanval
Bewaker Dirk, een rasechte Groninger, zag op een ochtend gedetineerde B.L. met een snee in zijn pols. Daar kwam nogal veel bloed uit en de man was duidelijk aangeslagen. Dirk moest hem wel serieus nemen en vroeg:
“Wat heb je daar nou kerel, wat zie je bleek!”
“Ja, ja, stamelde L. bibberend als een riet. “Ik kreeg een paniekaanval. Ik voel me niet goed en het hoeft allemaal niet meer voor mij.”
“Nou, dat vertrouw ik niet” dacht Dirk: “Het zal niet de eerste keer zijn dat een gedetineerde er een eind aan wil maken, dus daar moet meteen een arts bij komen.”
Dus Dirk belde in allerijl de dienstdoende huisarts in Norg, die midden in zijn spreekuur onaangenaam werd gestoord.
“Dokter, ik heb een spoedgeval; hier is een gevangene, die zijn pols heeft doorgesneden. Hij is bij bewustzijn en zit onder het bloed. Kunt u met spoed komen?”
De dokter was naast huisarts in Norg tevens gevangenisarts in Veenhuizen en had al vaker met dit soort patiënten te maken gehad.
Hij liet zijn afspraken in Norg voor wat ze waren en repte zich naar de gevangenis Esserheem. Binnen de tien minuten had hij de 10 km. afgelegd en meldde zich bij de portier, die hem naar Dirk verwees.
Drukverband
Daar zag hij de patiënt, die nog steeds bloedde. Hij bekeek de wond aan de pols van L. en zei laconiek tegen hem:
“Wat zie ik daar? Prutswerk! Dat lukt je van geen kanten zo. Dat had je anders moeten doen!”
“Hoezo anders,” zei Dirk bezorgd. “Die man wordt helemaal bleek, ja!”
“Geen paniek,“ zei de arts. Hij pakte de arm van L. beet en veegde met zijn vinger in de lengterichting over de binnenkant van zijn onderarm en zei demonstratief tegen L.:
“Als je nou echt zelfmoord wil plegen, dan snijd je zo in de lengterichting en niet overdwars. Dan hoef ik tenminste niet voor niks te komen, zoals nu.”
En tegen Dirk : “Doe er maar een drukverband om en morgen weer aan het werk met die gast. Ik neem dit soort signalen altijd serieus, maar houd deze man in de gaten, hij simuleert.”
Naar Rode Pannen
De dokter draaide zich om en vertrok onverrichter zake weer naar Norg voor het vervolg van zijn spreekuur.
Zulke gevallen bleven in Veenhuizen niet ongestraft. L. werd direct daarna naar de Rode Pannen gedirigeerd, waar hij in een isoleercel enkele dagen tot zichzelf mochten komen…
Hij had het zich zo anders voorgesteld. Eenmaal in zijn cel mijmerde hij : “Daar zit ik nou. In plaats van lekker verwend te worden in het Hospitaal, moet ik nu dagenlang afzien in deze kale cel.”
“Dat was nog niet alles,” zei Dirk achteraf: “Na de Rode Pannen moest L. nog aan het werk ook met zijn luie kont. Hij was trouwens voorgoed genezen, want hij heeft het nooit weer geflikt.”
All-inclusive Hotel
Het gebeurde regelmatig dat gevangenen zichzelf ernstig verwondden, zodat ze tijdelijk opgenomen moesten worden in het Hospitaal daar.
Voor sommige gevangenen was het gewoon een sport. En waarom?
De verzorging van patiënten in het Hospitaal was veel beter dan in de gevangenis en wat voor sommigen nog belangrijker was: je hoefde niet te werken!
Maar voor dit soort patiënten was dit “All-inclusive Hotel” natuurlijk niet bedoeld….
